JEST DRABINA DO NIEBA – koncert pieśni nabożnych na Wielki Post

Agata Harz i Remigiusz Hanaj od 30 lat zajmują się dokumentowaniem, popularyzacją i wykonawstwem muzyki ludowej w jej wersji in crudo, czyli niestylizowanej, bliskiej oryginałowi. Chodzi tu nie tylko o muzykę świecką, ale też religijne śpiewy ludowe, które wyszły już prawie z użycia w ciągu XX wieku, choć niektóre z nich w niektórych regionach, np. na Kurpiach, są jeszcze pamiętane.

Zapewne nie wszyscy wiedzą, że okresem szczególnie bogatym w rozmaite formy pozaliturgicznych pieśni i modlitw śpiewanych był w ludowej kulturze tradycyjnej Wielki Post. Pieśni te mają nierzadko teksty jeszcze barokowe, a opatrzone są melodiami jeszcze starszymi, opartymi często na tzw. skalach kościelnych, inaczej mówiąc greckich. Bazował na nich też dawny śpiew chorałowy. Ludowe pieśni różniły się jednak tym, że były przekazywane bez nut, drogą ustną, dlatego ten sam tekst w różnych regionach i parafiach miał dziesiątki, a nawet setki różnych melodii. Zachowały się one w pamięci ludzi m.in. dzięki powszechnemu jeszcze 30-40 lat temu zwyczajowi śpiewanych, nocnych czuwań przy Grobie Pańskim, które odbywały się w Wielki Piątek i w Wielką Sobotę, aż do rezurekcji. A także dzięki zwyczajowi śpiewania przed każdym nabożeństwem, który prowadzili lokalni tzw. śpiewacy ławkowi.

Tytuł koncertu pochodzi od incipitu pieśni, którą udało się przywrócić do obiegu 20 lat temu, m.in. dzięki płycie CD „Jest drabina do nieba – pieśni nabożne na Wielki Post”, którą wydaliśmy w 1999 r., a która zawierała owe śpiewy w oryginalnym wykonaniu wiejskich artystów, którzy notabene za artystów się raczej nie uważali, traktowali to jako rodzaj służby. Pieśni, które składają się na program koncertu pochodzą z naszych nagrań archiwalnych, a także z archiwów Polskiego Radia – Radiowego Centrum Kultury Ludowej oraz Instytutu Sztuki PAN.

W czasie koncertu usłyszmy m.in.:

1. A w niedzielę po obiedzie chodził Pan Bóg po tym świecie
2. Jest wysoka drabina do nieba postawiona
3. Maria Magdalena w świecie się kochała
4. Zasługi świętej Heleny są u Boga wielkiej ceny
5. Rozmyślajmy dziś wierni chrześcijanie
6. Już cię żegnam najmilejszy synu Chrystusie
7. Płaczcie anieli, płaczcie duchy święte
8. Witaj Matko uwielbiona żalem serdecznym zraniona
9. Wszystka moja nadzieja u Boga mojego

Agata Harz – śpiewa zarówno emisją klasyczną jak i ludową emisją naturalną, zwaną też „białym głosem”, której nauczyła się od babci oraz wiejskich śpiewaczek. Śpiewa od dziecka, a zaczynała w warszawskim chórze Lutnia. Oprócz muzyki ludowej wykonuje też współczesną muzykę komponowaną, współpracowała również z zespołami muzyki dawnej. Prowadziła i prowadzi wiele działań edukacyjnych dla dzieci i młodzieży bazujących na ludowej muzyce tradycyjnej. Tworzy i śpiewa również muzykę autorską, eksperymentuje z głosem i prowadzi regularne warsztaty śpiewacze.

Remigiusz Mazur-Hanaj – etnograf, publicysta, animator kultury, gra na lirze korbowej. Prowadzi od 1999 wydawnictwo In Crudo, w którym publikuje muzykę ludową z własnych zbiorów gromadzonych w latach 1995-2015. Autor audycji radiowych i filmów dokumentalnych o kulturze ludowej. Jeden z inicjatorów i współzałożycieli Stowarzyszenia „Dom tańca”, które stało się początkiem ogólnokrajowego ruchu odnowy muzyki tradycyjnej. Pomysłodawca i realizator wielu wydarzeń muzycznych, w tym cykli koncertów pieśni religijnych w warszawskich kościołach w latach 1996-2003. Gra i tworzy również muzykę autorską, w tym elektroniczną.

Bilety: 50 zł do nabycia w kasie Muzeum oraz on line na www.kicket.com