KUSZENIE WITKACEGO 

Jednym z wątków twórczości Witkacego jest stosunek do tradycji chrześcijańskiej. Wprawdzie artysta deklarował się jako człowiek niewierzący, niemniej został w tej tradycji wychowany, całe życie z nią obcował, nie mógł więc nie odnieść się do niej w swojej sztuce. Czynił to jednak w sposób kontrowersyjny, przewrotny, nierzadko prześmiewczy.
Niemniej – czerpiąc inspirację z motywów religijnych, Witkacy stworzył własną wizję ważnego wątku, jakim jest walka z pokusami, jak też uleganie im. Obraz Stworzenie świata i cykl Kuszenie św. Antoniego ogniskują ten problem, zarówno w skali indywidualnej, jak i uniwersalnej.
Ważną, ale często ryzykowną sferą w życiu każdego człowieka jest miłość i erotyka. Artysta pokazał tę kwestię w krzywym zwierciadle, czyniąc z kobiety niemal potwora sprowadzającego mężczyzn na manowce.
Zupełnie inną kwestią jest targnięcie się na swoje życie, które jest darem Bożym. Witkacy bezpośrednio zetknął się z tragedią samobójstwa bliskiej osoby – narzeczonej Jadwigi Jaczewskiej, co upamiętnił dopiero po sześciu latach w nietypowym i przejmująco smutnym obrazie.
Zupełnie inną kategorią grzesznych pokus są nałogi – alkoholizm i narkomania. Artysta eksperymentował z narkotykami, co dokumentują liczne portrety znajomych i przyjaciół wykonane pod wpływem kokainy, meskaliny, peyotlu i haszyszu. Odbywało się to jednak zawsze pod opieką lekarza.
Znacznie mniej szkodliwe jest obżarstwo, więc poruszając ten temat, Witkacy zrobił to w sposób żartobliwy. Z okazji dorocznego balu karnawałowego wykonał cztery zabawne cenniki, dostępnych w czasie imprezy napojów i potraw opatrując je dowcipnymi rysunkami.
Odszyfrowywanie zawartości intelektualnej dzieł Witkacego jest zawsze zajęciem fascynującym. Warto więc nie poprzestawać na powierzchownym ich oglądaniu, lecz spróbować wejść w ten świat, który pozwoli odkrywać nowe, często zaskakujące treści.
Anna Żakiewicz

Na wystawie prezentowanych jest 9 oryginalnych prac autorstwa Stanisława Ignacego Witkiewicza, pozostałe prace ze względów konserwatorskich musiały zostać zastąpione artystycznymi faksymiliami.

• Kurator wystawy: Anna Żakiewicz
• Koordynator wystawy: Eliza Bernatowicz

Patroni medialni: Gość Niedzielny, Tygodnik Niedziela, Radio Warszawa, Artinfo, Fundacja Promocji Sztuki „Niezła Sztuka”

Wydarzenia towarzyszące:

Cykl wykładów “Witkacy contra mundum”

Wystawa Kuszenie Witkacego jest fascynującą podróżą z Witkacym w zakamarki duszy. Jej aspekt religijny jest oczywisty, ale równie ciekawy wydaje się być filozoficzny kontekst. Witkacy – jako artysta filozofujący – podróżował przez świat pokus i ciemniejszych stron duszy nie sam, ale z całą tradycją myślenia.

• • 02.09.2025 (wt.)   g. 17:30 Spotkanie z prof. Krzysztofem Biedrzyckim
    04.09.2025 (czw.) g. 17:30 Spotkanie z dr. Pawłem Rzewuskim
    09.09.2025 (wt.)   g. 17:30 Spotkanie z Joanną Siedlecką
    11.09.2025 (czw.)  g. 17:30 Spotkanie z dr hab. Grzegorzem Pyszczkiem
    16.09.2025 (wt.)    g. 17:30 Spotkanie z  prof. Dariuszem Gawinem

8.07.2025, 17:30 Wykład bp. Michała Janochy pt. „Kuszenie św. Antoniego” od Grünewalda do Witkacego