ANTONI MICHALAK [1902-1975]. WIELE OPOWIEŚCI
Antoni Michalak (1902-1975) był jednym z najbardziej oryginalnych twórców polskiej sztuki religijnej XX wieku, wybitnym rysownikiem, uważnym portrecistą i pedagogiem. Należał do Bractwa św. Łukasza – grupy absolwentów pracowni Tadeusza Pruszkowskiego w warszawskiej Szkole Sztuk Pięknych (późniejszej ASP). Ich prace czerpały z wzorców ikonograficznych i technik malarstwa dawnego oraz wyróżniały się dbałością o temat dzieła. Jednocześnie bliskie były im nurty sztuki współczesnej takie jak art déco, koloryzm czy kubizm, co łączyło Łukaszowców z niemiecką Neue Sachlichkeit i Szkołą Wileńską.
Bractwo św. Łukasza wykonało m. in. siedem słynnych obrazów historycznych na Wystawę Światową w Nowym Yorku w 1939 roku (zostały one sprowadzone do Polski po 83 latach w roku 2022 i znajdują się obecnie w zbiorach Muzeum Historii Polski w Warszawie). Antoni Michalak był też ważną postacią kolonii artystycznej w Kazimierzu Dolnym, gdzie od 1929 roku mieścił się jego dom, w którym mieszkał aż do śmierci.
Na naszej wystawie chcemy pokazać różne wątki życia i twórczości artysty, co, miejmy nadzieję, pozwoli zbliżyć się do tajemnicy tego twórcy, wymykającego się stereotypom i nie dającego się zamknąć w utartych schematach. Zwiedzający podążą śladem Michalaka od lat nauki w pracowniach Miłosza Kotarbińskiego, Konrada Krzyżanowskiego i Tadeusza Pruszkowskiego, przez pobyt stypendialny w Paryżu, przez czas spędzony w Kazimierzu Dolnym, czas zleceń publicznych i „firmy portretowej”, aż po lata powojenne. Na wystawie pokażemy około dziewięćdziesięciu prac Michalaka – obrazy religijne, portrety, sceny alegoryczne, pejzaże, szkice przygotowawcze, projekty witraży, fresków oraz rzeźb. Pracom artysty towarzyszyć będą takie cymelia jak Katalog I wystawy Bractwa św. Łukasza, makieta Kazimierza Dolnego, przybory malarskie artysty czy nieznane, unikalne fotografie archiwalne.
Chcemy przybliżyć także praktyki warsztatowe charakterystyczne dla tego twórcy, stąd na wystawie można będzie zobaczyć chociażby obraz dwustronny czy repliki autorskie. Część prac jest prezentowana widzom po raz pierwszy.
- Wystawa czynna od 9 maja do 29 czerwca 2025 roku.
- Kurator wystawy: Anna Krawczyk
- Koordynator wystawy: Roksana Gawrońska
Wydarzenia towarzyszące wystawie
Oprowadzania kuratorskie po wystawie:
- 18.05.2025, godz. 12:30
- 08.06.2025, godz. 12:30
Obowiązuje bilet na wystawę.
Spacer po Warszawie śladami Antoniego Michalaka. Prowadzi varsavianista i historyk sztuki – Jerzy Majewski oraz kurator wystawy Anna Krawczyk:
- 25.05.2025, godz. 12:30
- 15.06.2025, godz. 12:30
Nasz spacer zaczniemy w bezpośredniej okolicy Muzeum Archidiecezji Warszawskiej, czyli katedrze św. Jana, do której Michalak wykonał projekty witraży w okresie przed- i powojennym. Ruszymy dalej przez przez Stare Miasto. Będziemy poszukiwać artystycznych śladów włączania się w jego odbudowę kolegów Michalaka z Bractwa św. Łukasza. Wisieńką na torcie będą wizyty w dwóch niedostępnych na co dzień dla odwiedzających miejscach. Najpierw udamy się do Domu Arcybiskupów Warszawskich przy ul. Miodowej. Zobaczymy przechowywany tam obraz Michalaka Ukrzyżowanie z Marią Magdaleną i św. Janem z 1924 r., który wprowadzi nas w kazimierski kontekst twórczości artysty. Na koniec udamy się do kościoła św. Jacka, oo. Dominikanów przy ul. Freta, gdzie w refektarzu znajduje się św. Jacek, o którym opowiemy nieco więcej w kontekście powojennej twórczości artysty, a szczególnie wyjątkowego dla jego twórcy roku 1958.
Obowiązuje bilet na wystawę. Spotkanie o 12:30 przez Muzeum Archidiecezji Warszawskiej na ul. Dziekania 1.
Zapraszamy na cykl wykładów towarzyszących wystawie o Antonim Michalaku
- 13.05.2025 Po pierwsze – Artysta!; Anna Krawczyk
- 20.05.2025 Bractwo św. Łukasza; dr hab. Iwona Luba, prof. UW
- 27.05.2025 Antoni Michalak i artyści w służbie II Rzeczpospolitej; dr hab. Agnieszka Chmielewska
- 10.06.2025 Tamara Łempicka – ciało i dusza, czyli wątki religijne w twórczości Królowej Art Déco; Barbara Maciejewska
- 17.06.2025 Sztuka religijna czy kościelna? Antoni Michalak i pruszkowiacy wobec sacrum; Michał Szarek
- 24.06.2025 Michalakowie – trzy pokolenia. Fenomen artystycznej rodziny; Rozmowa z Januszem, Janem i Adamem Michalakami oraz kurator wystawy Anną Krawczyk.
• Godziny wykładów: 17:30 – 18:30
• Cena: 25 zł / 1 wykład
• Karnet: 100 zł / 6 wykładów
